Molen van Fisenne
Fisenne
Een 600 jaar oude geschiedenis. Diep verscholen in de vallei van de Aisne, onderaan de weg die de Pont d’Erezée met Eveux en Fanzel verbindt, ligt deze molen die eeuwen van tradities in ere heeft gehouden.
De molen werd ook Hesbois, of molen van de Aisne genoemd, en al in 1314 werd er in het "Livre Terrien" over zijn bestaan gesproken. Al meer dan 600 jaar geleden dus, dat de eerste boeren hun kostbare voedsel naar de molensteen brachten. Eén van de bijzonderheden van deze molen is vooral de lengte van het kanaal (de waterloop). Deze begint vlakbij de Pont d'Erezée en leidt het water van de Aisne naar het schoepenrad van 4 meter doorsnede. Een rad met 48 waterbakken. Oorspronkelijk was het een houten rad, maar in 1938 werd het vervangen door een rad van ijzer. Dit zware rad had als rol om de molenstenen in gang te zetten via imposante tandwielen. De eerste molenaar waar weet van is heette Jehan de Biron: hij bewoonde de plaats in 1384. In 1921 werd de familie Hesbois eigenaar van de molen. De oprichting van de molen werd gelinkt aan de heren van Durbuy. Maar het was pas in 1796 dat de graaf van Ursel van Durbuy het pand terugkocht. Tegenwoordig is de molen omgevormd tot museum, en is alleen open tijdens "open monumentsdagen".Bron: ADAM Jacky, Des Moulins et des Hommes, III, p. 104-117.
Geschiedenis van de molen: - Aan het begin van de 14e eeuw besluiten de Heren van Durbuy om een watermolen te stichten in de vallei van de Aisne.- 1314: de molen is in werking.- 1384: de molenaar is genaamd Jehan de Biron.- 1477: de molenaar is genaamd Marchan d'Aen (Aisne-sous-Heyd).- 1487: de molenaar is genaamd Piron d'Aen.- 1499: de molenaar is genaamd Jehan Noe.- 1585 Modernisering van de molen- 1615 tot 1640: Exploitatie van de molen door Jean Dumont, burgemeester van Fisenne.- 1640 tot 1642: de molen wordt verhuurd door de burgemeester aan Jacque Gilson. - 1642 tot ???: de molen is in handen van Paul Martin.- 1654: de molen wordt verbrand door militairen.- 1661: de molen is in handen van Guilleaume Monville.- 1672: de molen is in handen van Noêl Close.- 1677 tot 1763: bijna een eeuw lang ontfermt de familie Jacob zich over de molen.- 1764 tot 1782: de molen is in handen van Jacque Jamotte van Amonines.- 1782 tot 1785: de molen is in handen van Nicolas Laval van Hotton-sur-Ourthe.- 1786: de molen wordt herteld. - 1786 tot 1798: de molen is in handen van J-J. Jamotte van Magoster.- 1799: de molen wordt overgenomen door Henri Gresset van Durbuy en Noêl Remy van Petit-Han.- 1811: de molen is in handen van Augustin Duchesne en Noêl Defeche van Durbuy.- 1815: de molen is in handen van Joseph Servin van Aisne en François Devahive van Clerheid.- 1823: de molenaars zijn Joseph Magnery en Joseph Descy.- 1892, op 4 december. Pachtovereenkomst tussen Marie Thérèse Havelange, eigenaresse, en François Chariot en Marie Gilson (akte in handen van Henri Bechet, achterkleinzoon van Marie Thérèse Havelange - 2014). - 1895: molenaar Meurice is dodelijk getroffen door een tandwiel.- 1910, op 27 april. Bij de dood van zijn echtgenote Thérèse Havelange op deze dag, wordt Jules Bechet, leerlooier in La Roche, eigenaar van de molen. Hij lette op het goed onderhouden van de molen, waar een offerte van 30 april 1904 blijk van geeft. De molenaar op dat moment heet Louis Devochie. Op het document staat dat de molenaar enkel voor het onderhoud van de molenstenen betaald die hij gebruikt heeft. De molenstenen werden vervangen en gemeten op 3 oktober 1904, en opnieuw gemeten op 10 december 1909. In deze tijd was Louis Devochie nog altijd molenaar. - 1914: de molen is in handen van de gebroeders De Harre, en eigendom van Jules Bechet van La Roche- 1921: Desire Hesbois wordt eigendom van de molen en zijn bijgebouwen. De drie broers, Firmin, Rene en Albert Hesbois leren het vak. - 1939 Technisch evenement – het schoepenrad van hout wordt vervangen door een ijzeren rad (4 m diameter, 48 bakken van 50 liter - 4 ton staal)- 1945: de molen wordt uitgebaat door Albert Hesbois, ambachtelijke molenaar en eigenaar. - 1970: extreme warmte zorgt voor zeer grote droogte in de Ardennen. Gebrek aan water stopt de molen voor drie maanden.- 1988: Overlijden van Albert Hesbois, de laatste molenaar van de vallei van de Aisne.- 1991: de molen wordt verkocht aan de familie Henry.- 1992: restauratie van deze uitzonderlijke plaats.Gelegenheidsbezoek is mogelijk tijdens de Erfgoeddagen.